Potrzeba wytężonej pracy, świadomość, że jest się niezastąpioną, zbytnia obowiązkowość – wszystko to może być objawem pracoholizmu. Zaczyna się bardzo niewinnie – pracujemy więcej, aby podnieść swoja stopę życiową, a potem przestajemy nad tym panować – dostajemy do wykonania coraz to nowe projekty, które chcemy przygotować najlepiej jak się da. Same nie wiemy kiedy wpadamy w wir pracy, a potem uzależnienie zwane pracoholizmem.
Pracoholizm w statystykach
Pracoholizm jest niewątpliwie zjawiskiem nasilającym się. W chwili obecnej 5% populacji na całym świecie jest uzależniony od pracy. Do tej pory z pracoholizmem kojarzyła się Japonia, gdzie 1/4 obywateli tego kraju pracuje więcej niż 60 godz. w tygodniu. Innymi krajami, w których pracuje się bardzo długo to USA i Chiny.
Polska zaczyna niestety doganiać ww. kraje w tych niechlubnych statystykach. Jak wynika z badań, 25% aktywnych zawodowo Polaków spędza w pracy 41-50 godz. tygodniowo, a 12% przyznaje, że pracuje powyżej 60 godz.
Wpływ pracoholizmu na działanie firmy
Wielu pracodawców nie widzi problemu w pracoholizmie swoich pracowników. Nie zdają sobie sprawy, że u pracoholika po dniach wytężonej pracy następuje m.in. spadek efektywności, koncentracji i kreatywności, następnie wypalenie zawodowe, choroby serca i układu krążenia, a także różnego rodzaju zaburzenia funkcjonowania organizmu (bezsenność, lęki, wyczerpanie, zaburzenia koncentracji, nerwice). W dłuższej perspektywie z powodu pracoholizmu pracowników cierpi firma. Dlatego ważne jest, aby pracodawcy szybko reagowali.
Oto kilka cennych dla pracodawców informacji pozwalających na wstępne zbadanie pracoholizmu wśród pracowników firmy:
- pracownicy najbardziej narażeni na pracoholizm to kadra managerska, stażyści oraz pracownicy, którzy nie potrafią postawić wyraźnej granicy między pracą a życiem prywatnym;
- pracoholizm objawia się dużą ilość godzin spędzanych na wykonywaniu obowiązków zawodowych;
- pracoholicy to osoby, które żyją z przeświadczeniem, że praca jest najważniejsza;
osobom uzależnionym od pracy wydaje się, że są niezastąpione. U managerów dotkniętych pracoholizmem objawia się to nieumiejętnością czy też niechęcią do delegowania obowiązków; - manager-pracoholik narzuca swój styl pracy swoim pracownikom. Wydaje mu się, że skoro on pracuje bez wytchnienia, to mogą to robić inni. Taka postawa prowadzi często do konfliktów w zespole i zwalniania niewygodnych pracowników;
- osoby narażone w szczególności na uzależnienie od pracy to perfekcjoniści, osoby bardzo ambitne, nastawione na rywalizację i sukces;
- często pracoholicy to osoby o osobowości neurotycznej, co oznacza, że mają niską samoocenę i nigdy nie są zadowoleni ze swojej pracy;
- pracoholizm nie jest tylko domeną mężczyzn. Bardzo często to kobiety, próbując zostać zauważonymi, popadają w ten nałóg. Kobiety muszą niejako dwukrotnie więcej się napracować, aby się przebić w świecie biznesu.
Jak pomóc pracoholikowi, czyli co powinien zrobić pracodawca
Pracodawca powinien przyjrzeć się swoim pracownikom, szczególnie tym, którzy posiadają cechy osobowościowe charakterystyczne dla pracoholików oraz zachowują się w sposób opisany powyżej. Jeśli stwierdzi, że niektórych dotyka ten problem, to powinien pomóc im w jego rozwiązaniu.
Decydując się na rozmowę z pracownikiem, u którego podejrzewa się pracoholizm, warto przygotować się do niej. W trakcie rozmowy należy wyjaśnić jej powód oraz poinformować o negatywnych skutkach pracoholizmu i jego wpływie nie tylko na zdrowie i życie pracownika, ale również na funkcjonowanie zespołu.
Warto też zaproponować wsparcie poprzez organizację spotkań z couchem lub psychologiem. Pozwolą one pracownikowi na zmianę postawy wobec pracy, jak i nabycie nowych umiejętności zarządzania sobą i innymi.
