Nerwica serca definiowana jest jako oddzielna kategoria zaburzeń psychosomatycznych. Jednocześnie jest możliwe, że przyczynia się również do zaburzeń układu krążenia i chorób somatycznych. W związku z tym diagnostyka nerwicy serca wymaga oceny specjalisty, szczegółowego badania pacjenta przez psychiatra oraz kardiologa.
Pojawienie się lub nasilenie symptomów może być wywołane stresującymi sytuacjami, lub podczas zmian hormonalnych. Narażone są:
- nastolatki,
- osoby przechodzące menopauzę,
- kobiety w ciąży.
Objawy zaburzeń układu autonomicznego:
- miejscowe pocenie się,
- marmoryzacja lub syndrom zimnych kończyn,
- zapalenia skóry,
- zmienna praca serca ze skłonnościami do tachykardii,
- wahania ciśnienia krwi.
Kliniczne cechy nerwicy serca
Objawem nerwicy serca może być nieprawidłowa reakcja organizmu na zmiany ciśnienia, ból serca (cardialgia) w połączeniu z silnym kołataniem, zmiennym rytmem serca (skłonność do tachykardii, arytmii) oraz zwiększone ciśnienie krwi (często bez wyraźnego powodu). Dodatkowo temu schorzeniu towarzyszą również zaburzenia układu autonomicznego (nadmierne pocenie się, zimne kończyny, blednięcie).
Jeśli chodzi o objawy psychiczne, u większości pacjentów z nerwicą serca (65,2%) zauważalne są objawy zaburzeń lękowych i stanów depresyjnych. Wśród zaburzeń lękowych u pacjentów z klinicznie zdiagnozowaną nerwica serca głównie odnotowywane są ataki paniki z przewagą spontanicznych (nie wywołanych żadnymi zewnętrznymi czynnikami). Odnotowuje się również częste i nasilające się uczucie wewnętrznego niepokoju.
Pojawiające się zaburzenia, tj. ataki paniki wywołują zmiany w rytmie pracy serca (trachykardia czyli częstoskurcz), zwiększają ciśnienie krwi i wywołują przejściowe nadciśnienie w krytycznym momencie ataku. Chorzy często narzekają również na promieniujący ból w lewym ramieniu i na plecach. Zaostrzeniu objawów nerwicy serca podczas ataku paniki mogą towarzyszyć zawroty głowy, ogólne osłabienie organizmu i drżenie mięśni.