Postępowanie rozwodowe często utożsamiane jest z długim i kosztownym procesem. Samo rozstanie małżonków jest bardzo trudnym doświadczeniem, gdyż rodzi konieczność zmiany dotychczasowej rutyny rodziny i często przekłada się na trudności finansowe małżonków, którzy muszą samodzielnie ponosić nowe wydatki związane między innymi z zaspokojeniem potrzeb mieszkaniowych. W celu zminimalizowania kosztów związanych z rozstaniem, niektórzy małżonkowie rozważają samodzielną reprezentację w toku postępowania rozwodowego. Czy to dobry pomysł? O tym będzie mowa niżej.
Czy można przeprowadzić rozwód bez adwokata?
Przepisy postępowania cywilnego nie przewidują konieczności reprezentacji strony przez fachowego pełnomocnika. Innymi słowy, każdy z małżonków może samodzielnie podejmować wszelkie czynności procesowe w toku sprawy rozwodowej. Jednak trzeba mieć na uwadze, że chęć samodzielnej reprezentacji w sprawie o rozwód wiąże się w koniecznością posiadania choćby podstawowej wiedzy w zakresie formalności dotyczących sprawy rozwodowej (zobacz artykuł „Rozwód krok po kroku„). Zgodnie z kodeksem postępowania cywilnego Sąd w razie uzasadnionej potrzeby może udzielić stronom występującym bez adwokata niezbędnych pouczeń co do czynności procesowych. Warto jednak podkreślić, że udzielanie pouczeń jest fakultatywne – zależy od oceny i uznania Sądu. Zresztą treść otrzymanych pouczeń nie zawsze rozwiewa pojawiające się pytania i wątpliwości co do procedury cywilnej.
Doświadczenie zawodowe pokazuje, że osoby bez wykształcenia prawniczego mają duże trudności w zrozumieniu pouczeń otrzymanych z Sądu. To z kolei niesie ze sobą pewne ryzyko co do tego czy podejmowane przez stronę czynności będą skuteczne – zauważa adwokat Agata Koschel-Sturzbecher z Kancelarii Adwokackiej Koschel-Sturzbecher.
Brak wiedzy dotyczącej postępowania cywilnego może przekładać się na braki formalne pozwu oraz innych pism procesowych. Nieuzupełnienie tych braków może skutkować zwrotem pisma, a w takim przypadku nie wywoła ono żadnych skutków prawnych.
Czy warto mieć adwokata przy rozwodzie?
Obok formalności i przepisów związanych z postępowaniem rozwodowym należy mieć na uwadze również drugą kwestię – strategię procesową, która jest szczególnie ważna w przypadku gdy małżonkowie mają odmienne stanowiska w sprawie.
Sąd orzekając rozwód rozstrzyga także kwestię winy w rozkładzie pożycia małżeńskiego. Sąd odstępuje od orzekania o winie tylko na zgodne żądanie małżonków. W przypadku gdy kwestia winy jest przedmiotem postępowania rozwodowego, należy odpowiednio dobrać strategię procesową i przygotować odpowiednie dowody na poparcie swojego stanowiska.
Warto mieć na uwadze, że to co w ocenie strony może wydawać się dla niej korzystne – mowa tu o zgłaszanych wnioskach, twierdzeniach, czy powoływanych dowodach, może ostatecznie zostać zinterpretowane w sposób dla nas niekorzystny i przełożyć się na niezadowalające rozstrzygnięcie. Trzeba mieć również na uwadze, że proces rozwodowy to dla wielu osób duży bagaż trudnych emocji, które mogą utrudniać samodzielną reprezentację. Adwokat jako fachowy pełnomocnik w oparciu o swoje doświadczenie zawodowe potrafi spojrzeć na sprawę znacznie szerzej, co pozwala na skuteczniejsze dobranie strategii z uwzględnieniem interesu swojego Klienta.
Kiedy potrzebny jest adwokat?
Jeśli małżonkowie posiadają wspólne małoletnie dzieci, Sąd rozstrzyga także kwestię władzy rodzicielskiej, kontaktów z dziećmi oraz ustala wysokość alimentów. W kontekście alimentów szczególnie ważne jest odpowiednie opisanie sytuacji finansowej stron i przygotowanie dokumentów w celu wykazania ponoszonych wydatków – warto pamiętać, że odpowiedni dobór dokumentów może mieć wpływ na ostateczny wynik sprawy. Jest to szczególnie ważne, gdy stanowiska obu małżonków znacząco od siebie odbiegają.
Podsumowując, skorzystanie z pomocy fachowego pełnomocnika jest szczególnie pożądane, gdy małżonkowie mają odmienne stanowisko w kwestii rozwodu i nie widzą szans na żadne ustępstwa. W przypadku rozwodu za porozumieniem stron zdecydowanie się na pomoc adwokata również może być bardzo pomocne. Fachowy pełnomocnik będzie czuwał nad właściwym przebiegiem sprawy i pomoże Klientowi przejść przez postępowanie rozwodowe bez obaw o jego przebieg.
Ile kosztuje rozwód bez adwokata?
Decydując się na wniesienie pozwu o rozwód, trzeba liczyć się przede wszystkim z opłatą sądową od pozwu w kwocie 600 zł. W przypadku gdy w toku sprawy są przeprowadzanie opinie biegłych (zwykle są to biegli z Opiniodawczego Zespołu Sądowych Specjalistów, który wydają opinię dotyczącą dzieci) – koszt jej przeprowadzenia również poniosą małżonkowie.
W przypadku gdy małżonkowie żądają rozwodu bez orzekania o winie – małżonek, który uiścił opłatę od pozwu może spodziewać się zwrotu połowy tej kwoty bezpośrednio od Sądu. Ponadto drugi małżonek powinien zwrócić pierwszemu kwotę 150 zł w ramach częściowego zwrotu opłaty. Tym samym, opłata rozwodowa wyniesienie ostatecznie 150 zł dla każdej ze stron.
Jeśli Sąd rozstrzyga kwestię winy w rozkładzie pożycia małżeńskiego i ustali, że tylko jeden małżonek jest odpowiedzialny za rozpad małżeństwa, zasady rozliczania kosztów procesu rozwodowego kształtują się zgoła inaczej.
Strona uznana za winną rozkładowi pożycia małżeńskiego jest osobą przegrywającą w sprawie i to ona musi pokryć całe koszty procesu, w tym opłatę od pozwu, koszty opinii czy wywiadów kuratorów środowiskowych. Warto zaznaczyć, jeśli osoba wygrywająca sprawę korzystała z usług fachowego pełnomocnika, to może żądać od osoby przegranej zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, nawet jeśli małżonek uznany za winnego rozkładu pożycia małżeńskiego nie był reprezentowany przez adwokata. Koszty te zwracane są według stawek przewidzianych przez rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości.
Warto mieć na uwadze, że wyrok rozwodowy kształtuje sytuację małżonków niemal w każdym łączącym ich dotychczas aspekcie. Brak odpowiedniej pomocy prawnej w sprawie rozwodowej może przekładać się na niekorzystne dla nas rozstrzygnięcie, na przykład w zakresie alimentów, co w dłuższej perspektywie czasu może okazać się dużo droższe niż skorzystanie z usług adwokata.
Zadaniem fachowego pełnomocnika jest stanie na straży interesów swojego Klienta. Dlatego też chcąc zadbać o odpowiednią strategię w sprawie, warto rozważyć skorzystanie z usług adwokata w sprawie rozwodowej.
